خبرگزاری حوزه | این مطلب معروف است و چه بسا خیلی‌ها شنیده‌اند که برای شفای مریض به امام کاظم علیه‌السلام و برای برآورده شدن حوائج مالی به امام جواد علیه‌السلام متوسل شویم.
شاید در ابتدا اینگونه تصور شود که این مطلب صرفا عقیده‌ای بوده که برخی آن را تجربه کرده‌اند یا اینکه یک موضوع ذوقی بوده که برخی آن را مطرح کرده‌اند و به این صورت در بین شیعیان و محبین اهل بیت جا افتاده است؛ ولی ظاهرا این مطلب ریشه در فرمایشات خود معصومین دارد.
تقریبا همه با دعای توسل آشنایی دارند، حداقل اسمش را شنیده‌اند. در کتاب شریف مفاتیح‌الجنان بعد از این دعای توسل معروف، دعای توسل دیگری هست که به نام "دعای توسل دیگر" در فهرست مفاتیح آمده است.
از ویژگی‌های این دعا آن است که بر خلاف دعای توسل معروف که مستقیما خطاب ما به آن معصوم است مثلا (یا ابالقاسم... یا وجیهاً عندالله)؛ در اینجا ما از خدا می‌خواهیم که به حق هر یک از معصومین حاجاتی از ما برآورده شود.
مثلا در فراز ابتدایی می‌خوانیم: "اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ عَلَی ابْنَتِهِ وَ عَلَی ابْنَیْهَا وَ أَسْأَلُکَ بِهِمْ أَنْ تُعِینَنِی عَلَی طَاعَتِکَ وَ رِضْوَانِکَ وَ أَنْ تُبَلِّغَنِی بِهِمْ أَفْضَلَ مَا بَلَّغْتَ أَحَداً مِنْ أَوْلِیَائِکَ إِنَّکَ جَوَادٌ کَرِیمٌ"
در این فراز دعا می‌کنیم که به حق رسول خدا، حضرت زهرا و حسنین علیهم‌السلام، خداوند ما را در طاعت و بندگی خودش یاری نماید.
همینطور نسبت به سایر معصومین درخواست‌ها متفاوت است تا به حضرت موسی بن جعفر علیه‌السلام که می‌رسیم، می‌خوانیم: "اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ وَلِیِّکَ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ عَلَیْهِ قالسَّلَامُ إِلَّا عَافَیْتَنِی بِهِ فِی جَمِیعِ جَوَارِحِی مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ مَا بَطَنَ یَا جَوَادُ یَا کَرِیمُ"؛ این بخش اشاره به طلب عافیت دارد و مرتبط با شفای مریض است.
همچنین در فراز جوادالائمه علیه‌السلام وارد شده: "اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ وَلِیِّکَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِلَّا جُدْتَ بِهِ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ وَ تَفَضَّلْتَ بِهِ عَلَیَّ مِنْ وُسْعِکَ وَ وَسَّعْتَ عَلَیَّ رِزْقَکَ وَ أَغْنَیْتَنِی عَمَّنْ سِوَاکَ وَ جَعَلْتَ حَاجَتِی إِلَیْکَ وَ قَضَاهَا عَلَیْکَ إِنَّکَ لِمَا تَشَاءُ قَدِیرٌ"؛ این فراز هم مرتبط با وسعت رزق است.
بنابراین اینکه گفته شده در شفای مریض به امام کاظم علیه‌السلام و در مشکلات مالی به امام جواد علیه‌السلام متوسل شویم، به احتمال قوی ریشه در همین دعای توسل داشته است.
از این دعای شریف این نکته استفاده می‌شود که توسل به هر یک از معصومین در امور خاصی موضوعیت دارد و چه بسا نتیجه بهتری داشته باشد. البته این بدان معنا نیست که اگر مثلا برای امور مادی به امام دیگری غیر از امام جواد علیه‌السلام متوسل شویم اشتباه است یا نتیجه‌ای ندارد؛ طبیعتا این ذوات مقدسه پل ارتباطی بندگان با خداوند هستند و توسل به ایشان در هر امری راهگشاست؛ لکن چه بسا ویژگی‌هایی در اختصاص برخی حوائج به این بزرگواران هست که ما از آن بی‌خبریم و حکمت آن را نمی‌دانیم.
به هر حال جا دارد که مؤمنان به این دعا نیز اهتمام داشته باشند تا هم این دعای شریف تا حدودی از مهجوریت در بیاید و همچنین بر معرفتشان نسبت به ساحت معصومین علیهم‌السلام افزوده شود.
بابک شکورزاده
